กรมทรัพยากรน้ำ นำโดยนายโอภาส ถาวร รองอธิบดีกรมทรัพยากรน้ำ พร้อมด้วยนายนิมิตร โครตบัว ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรน้ำที่ 9 และเจ้าหน้าที่กรมทรัพยากรน้ำ ร่วมลงพื้นที่ติดตามความคืบหน้าการดำเนินงานโครงการก่อสร้างระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ หนองปลาหมอ ต.ย่านยาว อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ในวันที่ 18 เมษายน 2568
นายโอภาส ถาวร รองอธิบดีกรมทรัพยากรน้ำ เปิดเผยว่า ก่อนที่โครงการฯ จะติดตั้งระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ ทางกรมทรัพยากรน้ำ ได้ทำการขุดลอกหนองปลาหมอ เพื่อรองรับน้ำขนาด 3.5 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งจากการลงพื้นที่ครั้งนี้ นับเป็นโอกาสที่ดีจะได้ติดตามการดำเนินงานในด้านต่าง ๆ ของโครงก่อสร้างระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ หนองปลาหมอ ที่ถือเป็นแหล่งน้ำสำคัญของคนในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียง โดยได้มีการปรับปรุงเพิ่มประสิทธิภาพเก็บกักน้ำในหนองปลาหมอเพิ่มขึ้น เพื่อใช้เป็นแหล่งเก็บกักน้ำในช่วงฤดูแล้ง และเป็นพื้นที่รับน้ำในช่วงฤดูฝนที่จะรับน้ำจากลุ่มน้ำยม ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการระบายน้ำ และลดปัญหาการเกิดน้ำท่วมบริเวณโดยรอบได้ สำหรับการดำเนินงานโครงการก่อสร้างระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ หนองปลาหมอดำเนินการแล้วเสร็จตั้งแต่วันที่ 6 สิงหาคม 2567 ที่ผ่านมา โดยมีถังเก็บน้ำความจุ 300 ลูกบาศก์เมตร 1 แห่ง และท่อกระจายน้ำรอบโครงการ ระยะทางรวม 7,760 เมตร ซึ่งนับเป็นแหล่งน้ำสำคัญที่กรมทรัพยากรน้ำมุ่งมั่นในการอนุรักษ์ฟื้นฟู เพื่อให้เป็นแหล่งน้ำที่มีประสิทธิภาพและรักษาระบบนิเวศให้มีความอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น
ปัจจุบัน โครงการฯ นี้ ยังได้สร้างประโยชน์ให้กับประชาชนในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง ทั้งเป็นแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับการอุปโภคบริโภคได้ถึง 959 ครัวเรือน อีกทั้งยังส่งน้ำในโครงการไปช่วยเหลือเกษตรกรได้ใช้น้ำทำการเกษตร เช่น ข้าว อ้อย และกล้วยได้ประมาณ 1,875 ไร่ ซึ่งช่วยให้เกษตรกรได้ลดภาระต้นทุนค่าใช้จ่ายและยังช่วยส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาด และลดมลพิษในการทำเกษตรกรรมได้
ด้านนายสมจิต เวฬุมาศ ประธานคณะกรรมการบริหารกลุ่มผู้ใช้น้ำระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์หนองปลาหมอ ระบุว่า ได้รับประโยชน์จากการใช้น้ำเพื่อทำนาข้าวเป็นหลัก ซึ่งปัจจุบันมีการจัดระบบบริหารจัดการกระจายการใช้น้ำได้ทั่วถึงครอบคลุมทั้งในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียง ทำให้ชาวบ้านได้รับความสะดวกมากขึ้นในการทำเกษตรกรรม ซึ่งช่วยให้ชาวบ้านมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ขณะที่นางสาวนฤภร เข็มทอง วิสาหกิจชุมชนใบตองคลองกระจง เผยว่า เป็นหนึ่งในกลุ่มผู้ใช้น้ำที่ได้รับประโยชน์ด้านการเกษตรจากโครงการนี้ โดยใช้น้ำมาทำธนาคารกล้วย บนพื้นที่ 6 ไร่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ตานีหม้อ โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งชาวบ้านจะใช้น้ำเพื่อการปลูกกล้วย ทำให้ใบกล้วยมีความเข้มสวยงามสามารถเพิ่มมูลค่าสินค้าให้กับชาวบ้านได้ อีกทั้งยังได้นำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชนอีกมากมาย เช่น ใบตองตานีทำเป็นภาชนะใส่อาหาร กาบกล้วยทำเป็นกระเป๋า หรือ นำไปทำงานหัตถกรรมจักสาน ปัจจุบันใบตองกล้วยตานีสุโขทัย อยู่ระหว่างการขอขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) และยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญของชุมชน นับเป็นสิ่งสำคัญที่บ่งบอกได้ว่าการใช้น้ำจากระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์หนองปลาหมอเพื่อการเกษตร ได้ช่วยสร้างเสริมความเข้มแข็งให้ธนาคารกล้วยของวิสาหกิจชุมชนได้เติบโตต่อไปอย่างมีประสิทธิภาพ